(από την Ημερησία)
Σε νέα υποβάθμιση της πιστοληπτικής αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας, κατά δύο βαθμίδες στο ΒΒ- από ΒΒ+, προχώρησε χθες η Standard & Poor's, προεξοφλώντας ουσιαστικά αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και παραμονή της...
Ελλάδας στον ευρωπαϊκό μηχανισμό (ESM) και μετά το 2013. Ασκεί σκληρή κριτική στην ελληνική κυβέρνηση, κάνοντας λόγο για ανεπάρκειες στο φοροεισπρακτικό μηχανισμό και στην περιστολή των κρατικών δαπανών και απειλεί με νέα υποβάθμιση φέτος υπό τις εξής προϋποθέσεις: Εάν αποδειχθεί πως «ξέφυγε» σημαντικά το περσινό έλλειμμα, εάν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι ο φετινός προϋπολογισμός θα αποκλίνει σημαντικά και εάν η κυβέρνηση κάνει πίσω στην υλοποίηση των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει υπό το βάρος των εγχωρίων αντιδράσεων.
Ξεκαθαρίζει δε πως χωρίς πρόσθετα μέτρα, δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για το φετινό έλλειμμα. Με μία ανακοίνωση, που χαρακτηρίστηκε από ιδιαίτερα σκληρό ύφος, ο διεθνής οίκος αξιολόγησης «βύθισε» ακόμη πιο βαθιά στο καθεστώς των «junk bonds» (σκουπιδιών) τα ελληνικά ομόλογα, «ψαλιδίζοντας» τις ελπίδες για επάνοδο του ελληνικού δημοσίου στις αγορές το 2012.
Ανησυχία
Η κίνηση της S&P αποτυπώνει την ανησυχία των αγορών ότι το ESM δεν θα περιορίσει την κρίση χρέους στην περιφέρεια και εάν χρεοκοπήσει μια χώρα ο μηχανισμός θα έχει σαφή προτεραιότητα έναντι των επενδυτών, οι οποίοι θα επωμιστούν ζημιά. Ειδικότερα, το σκεπτικό της S&P για την υποβάθμιση κινείται στους εξής άξονες:
Οι όροι για το ESM (European Stability Mechanism), κατόπιν της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής, με δεδομένο το υψηλό δημόσιο χρέος της Ελλάδας και τις μεγάλες δανειακές της ανάγκες υπονομεύουν τα ελληνικά σχέδια για επάνοδο στις αγορές μέχρι τα μέσα του 2013, όταν εκπνέει το τρέχον πρόγραμμα με Ε.Ε. και ΔΝΤ, αυξάνοντας την πιθανότητα αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους, εξελίξεις δυνητικά επιζήμιες για τους ιδιώτες κατόχους ελληνικών ομολόγων. «Κατά τη γνώμη μας η Ελλάδα είναι πιθανόν να ζητήσει χρηματοδότηση από το ESM» υποστηρίζει η S&P, και τονίζει πως τα αποτελέσματα της Συνόδου επιβεβαίωσαν τις εκτιμήσεις του οίκου ότι η πρόσβαση χώρας στο ESM θα προϋποθέτει, πιθανόν, την αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.
Αυξάνονται οι κίνδυνοι για την επίτευξη των στόχων επί των οποίων έχει δεσμευθεί η χώρα έναντι των δανειστών της. Οπως αναφέρει ο διεθνής οίκος υπάρχουν ενδείξεις ότι το περσινό έλλειμμα θα είναι τελικά υψηλότερο του 9,6% του ΑΕΠ, κάτι που εφόσον επαληθευθεί θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέα υποβάθμιση.
Περαιτέρω επιδείνωση της αξιολόγησης θα μπορούσε όμως να προκαλέσει και πιθανή αδυναμία επίτευξης του στόχου για το φετινό έλλειμμα. Στο σημείο αυτό η S&P εμφανίζεται επικριτική για την εκτέλεση του φετινού προϋπολογισμού. «Πιστεύουμε ότι η κυβέρνηση δεν έχει αυστηροποιήσει επαρκώς τον έλεγχο των δαπανών για να αποφύγει την συσσώρευση χρεών το 2011». Επιπροσθέτως επισημαίνει πως τα έσοδα κινούνται χαμηλότερα των στόχων του προϋπολογισμού στο πρώτο τρίμηνο και παραμένει αβέβαιη η προοπτική βελτίωσης αφενός εξαιτίας της ασθενέστερης εγχώριας ζήτησης αφετέρου επειδή παραμένει ανεπαρκής ο φοροεισπρακτικός μηχανισμός. «Εάν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα η κυβέρνηση είναι απίθανο να πετύχει το στόχο για μείωση του ελλείμματος στο 7,5% του ΑΕΠ φέτος» εκτιμά.
Πολιτική πίεση
Τονίζει όμως πως ενδεχόμενα πρόσθετα μέτρα θα εντείνουν τις πολιτικές και κοινωνικές πιέσεις υπονομεύοντας την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης να συμμορφωθεί πλήρως με τα όσα προβλέπει το Μνημόνιο. Ξεκαθαρίζοντας δε πως θα επαναξιολογήσει την οικονομία σε τρεις μήνες, αφού ανακοινωθούν οριστικά στοιχεία για το περσινό έλλειμμα και καταστεί πιο ξεκάθαρη η τάση για το φετινό προϋπολογισμό προειδοποιεί πως:
Τα ελληνικά ομόλογα θα μπορούσαν να υποβαθμιστούν περαιτέρω κατά μία ή και δύο βαθμίδες εάν επιδεινωθεί σημαντικά το περσινό έλλειμμα ή εάν εκτιμηθεί πως οι αποκλίσεις από το φετινό στόχο θα είναι σημαντικές.
Υποβάθμιση όμως θα μπορούσε να έλθει ακόμη και εάν η S&P καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπονομεύεται η ικανότητα της ελληνικής κυβέρνησης να συμμορφωθεί με τις επιταγές του Μνημονίου υπό το βάρος αντιδράσεων στο εσωτερικό της χώρας.
Γ. Παπανδρέου: Οι οίκοι δεν λογοδοτούν
«Δεν μας υποβαθμίζουν εξαιτίας όσων κάνει η Ελλάδα... λένε ότι οι αποφάσεις στην Ε.Ε δεν επαρκούν ή ότι είναι σε λάθος κατεύθυνση. Εχουμε πολλές αλλαγές να κάνουμε και θα τα καταφέρουμε, για όσους καλοπροαίρετα ή μη πιστεύουν ότι δεν μπορούμε να το καταφέρουμε» εκτίμησε χθες ο πρωθυπουργός. Επανέλαβε δε την κριτική προς τους οίκους αξιολόγησης υποστηρίζοντας πως δεν λογοδοτούν σε κανέναν και ότι τείνουν να κινούνται μεταξύ πανικού και ευφορίας. «Υπάρχει πραγματικό θέμα μεταξύ πολιτικής και αγορών» υποστήριξε ο πρωθυπουργός.
Γ. Παπακωνσταντίνου: Λανθασμένες εκτιμήσεις
«Η υποβάθμιση από την S&P βασίζεται σε μια μονομερή εκτίμηση των αποφάσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και των δημοσιονομικών κινδύνων που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, χωρίς να δίνει τη δέουσα βαρύτητα στις δράσεις που παίρνει η ελληνική κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει αυτούς τους κινδύνους και τα αποτελέσματα της οικονομικής πολιτικής» υποστηρίζει ο υπουργός Οικονομικών. Χαρακτηρίζει δε λανθασμένη την εκτίμηση της S&P ότι η χώρα δεν θα είναι σε θέση να καλύψει τις χρηματοδοτικές της ανάγκες από τα μέσα του 2013 μέσω του δανεισμού από την αγορά και θα χρειαστεί να προσφύγει στο ESM.
