Το «στοίχημα» του Βαγγέλη Βενιζέλου, για «ολική επαναφορά» (του ίδιου και του ΠΑΣΟΚ), μετά τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου για την (εκ νέου) «σωτηρία» της Ελλάδας, στηρίχθηκε σε τρείς υποθέσεις:* Πρώτον, ότι η συμφωνία θα δούλευε πράγματι, κι ότι θα ηρεμούσαν οι αγορές απέναντι στο ελληνικό χρέος, χωρίς άλλες πιέσεις (δηλαδή με αποκλιμάκωση των spreads και των CDS)
* Δεύτερον, ότι το «Μνημόνιο», βελτιωμένο και επαυξημένο μετά την ψήφιση του «Μεσοπρόθεσμου», θα άρχιζε σύντομα να δουλεύει και να αποδίδει…
* Τρίτον, ότι θα ξεκινούσε σύντομα και η εκταμίευση του ΕΣΠΑ, αυτό που κάποια στιγμή ονομάστηκε… «ευρωπαϊκό Σχέδιο Μάρσαλ».
Αν – και όταν – συνέβαιναν όλα αυτά θα μπορούσαν να γίνουν ακόμα και πρόωρες εκλογές. Ώστε το ΠΑΣΟΚ να επιβάλει συγκυβέρνηση με τους δικούς του όρους. Και με το Βαγγέλη, πλέον, «σωτήρα της χώρας»…
Τελικώς, όμως, δεν συμβαίνει τίποτε απ’ όλα αυτά!
– Πρώτον, το Σχέδιο δεν φαίνεται να δουλεύει από την πλευρά των Ευρωπαίων: Ακόμα κι αν όλα πάνε καλά με το ελληνικό χρέος, οι αγορές δεν καθησυχάζονται. Ούτε για την Ελλάδα (για το χρέος της οποίας απαιτούν πολύ μεγαλύτερο «κούρεμα»), ούτε για τη μεταδοτικότητα της κρίσης χρέους σε άλλα κράτη της ευρωζώνης.
Οι πιέσεις σε Ιταλία και Ισπανία επανήλθαν. Η Γαλλία και το Βέλγιο μπαίνουν κι αυτές στο «στόχαστρο». Τα κεφάλαια που έχει στη διάθεσή του ο Μηχανισμός Στήριξης (το EFSF) δεν επαρκούν. Ακόμα και η αύξηση των κεφαλαίων του Μηχανισμού θα απαιτούσε πολύ χρόνο, ενώ οι αγορές έχουν ήδη δείξει τα δόντιά τους.
Το ευρωομόλογο, που θα μπορούσε ακόμα να σώσει την ευρωζώνη, το απορρίπτει πεισματικά η Γερμανία (και τρία-τέσσερα ακόμα κράτη μέλη).
Η σωτηρία της ευρωζώνης απαιτεί πολιτική βούληση, χρόνο και χρήμα.
Οι ηγέτες της ευρωζώνης δεν έχουν πολιτική βούληση.
Οι «πλεονασματικές χώρες» δεν δίνουν χρήματα.
Και οι «ελλειμματικές» χώρες δεν έχουν πια χρόνο – ήδη τις κατασπαράσσουν τα «πιράνχας» της κερδοσκοπίας…
Η κρίση του ευρωπαϊκού χρέους συνέπεσε με μια αντίστοιχη κρίση του αμερικανικού χρέους. Αυτό αποδυναμώνει όλους, ενώ αποθαρρύνει τον καθένα ξεχωριστά να πάρει δύσκολες αποφάσεις. Αρχίζει να κυριαρχεί το ένστικτο: «ο σώζων εαυτόν…»
– Δεύτερον, το Μνημόνιο και το Μεσοπρόθεσμο στην Ελλάδα έχουν ήδη αποτύχει! Όλα τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν την κριτική που άσκησε η Αντιπολίτευση:
Το έλλειμμα αυξάνεται, αντί να μειώνεται, όπως προειδοποιούσε η Αντιπολίτευση.
Η ύφεση είναι πολύ μεγαλύτερη απ’ όσο την υπολόγιζαν, ακριβώς όπως προειδοποιούσε η Αντιπολίτευση. Και είναι η ύφεση που δεν επιτρέπει να μειωθεί το έλλειμμα, παρά τις θυσίες και τις ακόμα μεγαλύτερες θυσίες.
Άλλες χώρες, όπως η Βρετανία, προσανατολίζονται σε μέτρα παρόμοια με αυτά που πρότεινε για την Ελλάδα ο Αντώνης Σαμαράς: μείωση της φορολογίας και επανεκκίνηση της οικονομίας.
Ακόμα και η Τρόϊκα αρχίζει να συζητά τέτοια μέτρα, που μέχρι πριν λίγο τα απέρριπτε και τα ξόρκιζε…
* Τρίτον, η εκταμίευση του ΕΣΠΑ (που κι αυτή την είχε προτείνει ο Σαμαράς από το Δεκέμβριο του 2009, όταν το ΠΑΣΟΚ ακόμα μοίραζε… «παροχές»), θα πάρει χρόνο. Και χρόνος δεν υπάρχει πια (για την κυβέρνηση).
–Το κλίμα στις διεθνείς αγορές είναι κακό – και δεν φαίνεται να βελτιώνεται…
–Το κλίμα στις κοινωνίες της Ευρώπης (δείτε στη Βρετανία, πιο πρόσφατα) επιδεινώνεται συνέχεια και προοιωνίζεται τα χειρότερα για το φθινόπωρο.
–Και η κατάσταση στην Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται πια σε πλήρες αδιέξοδο…
Σ’ αυτές τις συνθήκες όλος ο σχεδιασμός του κ. Βενιζέλου (και του ΠΑΣΟΚ) φαίνεται να αποτυγχάνει.
Πράγματι, μπορεί να οδηγηθεί σε εκλογές. Αλλά σε πολύ διαφορετικές εκλογές από εκείνες που ονειρευόταν ο ίδιος:
Σε εκλογές ανάγκης για την «εγκατάλειψη του σκάφους»!
Όχι σε εκλογές «εδραίωσης της κυριαρχίας το»…
Ο Ευάγγελος Βενιζέλος βρέθηκε τη λάθος στιγμή, να υπερασπίζεται τη λάθος συνταγή, με λάθος συμμάχους, σε λάθος διεθνές περιβάλλον και σε ένα θέμα που δεν πολύ-καταλάβαινε.
Η κρίση παίρνει τέτοιες διαστάσεις που αλλάζει τους συσχετισμούς σε διεθνή κλίμακα. Όχι μόνο τους συσχετισμούς γεωπολιτικής ισχύος…
Και τους συσχετισμούς στο χώρο των ιδεών. Και της εφαρμοσμένης πολιτικής ακόμα…
Το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου πόνταρε στη «διεθνή οικονομική διακυβέρνηση» που σήμερα καταρρέει.
Ο Βαγγέλης Βενιζέλος, πόνταρε σε κάτι που δεν πολύ-πίστευε, ακριβώς γιατί δεν καταλάβαινε την κατάρρευση που ερχόταν.
Μια κρίση ολοκληρώνεται, όταν συντρίβονται όχι μόνο όσοι πίστεψαν στο λάθος, αλλά κι όσοι δεν πίστευαν τίποτε, παρά μόνο στην ευκαιρία για εξουσία: οι καιροσκόποι!
Κι όταν παραμεριστούν και οι καιροσκόποι, τότε αρχίζει να αχνο-φαίνεται η Ελπίδα…
Οι ιδαλγοί του παλιού που έχει καταρρεύσει χωρίς οι ίδιοι να το έχουν αντιληφθεί, έχουν καταγραφεί στο υποσυνείδητό μας, όπως ο Δόν Κιχώτης.
Όσοι τους ακολουθούν, χωρίς να τους πιστεύουν, έχουν καταγραφεί όπως ο Σάντσο Πάντσα.
Για να ξεκινήσει το καινούργιο, πρέπει να παραμεριστούν και οι Δον Κιχώτες και οι Σάντσο Πάντσα…
Σκίτσο Π. Ζερβός στην Ελευθεροτυπία
