(από την Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)
Αυτό που
ήθελε να αποφύγει διά της ευθείας η κυβέρνηση, την κατάργηση, δηλαδή, της
Εθνικής Γενικής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, το επιτυγχάνει διά της πλαγίας. Το
σχέδιο Κουτρουμάνη για τη διεύρυνση των επιχειρησιακών συμβάσεων και την
αναστολή... της επέκτασης των κλαδικών, που πέρασε από την κυβερνητική επιτροπή, δίνει τη χαριστική βολή στο θεσμικό πλαίσιο της αγοράς εργασίας. Η τύχη της ΕΓΣΣΕ θα κριθεί οριστικά την άλλη εβδομάδα, σε νέα συνάντηση της τρόικας με τον υπουργό Εργασίας.
Το νέο ρυθμιστικό πλαίσιο που προωθεί η κυβέρνηση, αιφνιδίασε τα συνδικάτα και τις επαγγελματικές οργανώσεις, καθώς λίγα 24ωρα πριν από την ανακοίνωση ο ίδιος ο πρωθυπουργός διαβεβαίωνε τους βουλευτές της πλειοψηφίας ότι η Ελλάδα δεν θα γίνει Ινδία και ο υπουργός Εργασίας εμφανιζόταν να είναι ανυποχώρητος απέναντι στην τρόικα, που πίεζε για την κατάργηση της ΕΓΣΣΕ. Στα χαρτιά η ΕΓΣΕΕ διατηρείται, όμως στην πράξη, όπως επισημαίνουν στις πρώτες εν θερμώ αντιδράσεις τους ΓΣΕΕ και ομοσπονδίες, καθίσταται ανενεργή.
Το σχέδιο Κουτρουμάνη στην αρχική του μορφή προέβλεπε μόνον την επέκταση των ειδικών επιχειρησιακών συμβάσεων στις επιχειρήσεις με προσωπικό κάτω των 50 ατόμων. Οι επιχειρησιακές συμβάσεις που θεωρούνταν μέχρι τώρα ειδικές και υπογράφονταν κάτω από προϋποθέσεις, αποκτούν πλέον γενικό χαρακτήρα.
Η προσθήκη για την αναστολή επέκτασης των κλαδικών συμβάσεων καθιστά ισχυρότερες τις επιχειρησιακές συμβάσεις. Οι 74 ομοσπονδίες που συμμετέχουν στη ΓΣΕΕ κάλυπταν έως τώρα με κλαδικές συμβάσεις σχεδόν το σύνολο των εργαζομένων και των επιχειρήσεων κάθε κλάδου, παρότι στις αντίστοιχες εργοδοτικές ενώσεις συμμετέχουν μόνον οι μισές επιχειρήσεις. Η εφαρμογή των κλαδικών ήταν υποχρεωτική για όλες. Το πλαίσιο των κλαδικών συμβάσεων που ισχύει σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. είναι εναρμονισμένο με τις οδηγίες του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας και τις ευρωπαϊκές οδηγίες για τη διασφάλιση των όρων ανταγωνισμού των επιχειρήσεων.
Με τη νέα ρύθμιση, όπως επισημαίνουν στις ανακοινώσεις τους οι ομοσπονδίες που συμμετέχουν στην ΓΣΕΕ, επέρχεται η διάλυση των εργασιακών σχέσεων. Η πολεμική των ομοσπονδιών εστιάζεται σε πέντε σημεία:
1Καταργείται η αρχή της ευνοϊκότερης ρύθμισης που διέπει τις συλλογικές συμβάσεις.
2Διαμορφώνονται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων.
3Καθίστανται ανεξέλεγκτες οι επιχειρήσεις ως προς τις ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις, διαμορφώνοντας μισθολόγια πολλών ταχυτήτων.
4Ευνοούνται οι φυγόκεντρες τάσεις και από τις εργοδοτικές οργανώσεις αλλά και από τα συνδικάτα.
5Ακυρώνεται και ο ρόλος των ελεγκτικών μηχανισμών, του Σώματος Επιθεωρητών Εργασίας και των ελεγκτών του ΙΚΑ.
Το παράδειγμα μίας μεταλλουργικής επιχείρησης που απασχολεί αυτές τις μέρες το ΣΕΠΕ είναι χαρακτηριστικό, και όχι μοναδικό. Η εταιρεία, με έδρα τον Ταύρο, απασχολεί 23 εργαζόμενους που καλύπτονται από την Ομοσπονδία Μετάλλου. Η επιχείρηση δεν είχε υπογράψει την προηγούμενη κλαδική σύμβαση αλλά η εκτέλεσή της ήταν μέχρι τώρα υποχρεωτική. Πάρα ταύτα οι εργαζόμενοι κλήθηκαν πριν από λίγες μέρες να συναινέσουν στη μείωση των αποδοχών τους κατά 20%, με την απειλή απόλυσης. Δέχθηκαν να υπογράψουν πως έχουν πάρει όλοι δάνεια από την επιχείρηση τα οποία αποπληρώνουν με παρακράτηση που ισοδυναμεί στο 20% του μισθού τους.
Η πρακτική αυτή έως τώρα ήταν παράνομη. Με το νέο πλαίσιο δεν θα υπάρχει λόγος συγκαλυμμένων περικοπών. Και φυσικά, όταν οι μισές επιχειρήσεις ήδη είναι εκτός κλαδικών διαπραγματεύσεων και αύριο θα προχωρήσουν στην αντικατάσταση των κλαδικών συμβάσεων με επιχειρησιακές, τίθεται το ερώτημα εάν οι επιχειρήσεις που δεσμεύονται με κλαδικές θα συνεχίσουν να το κάνουν.
Επιπλέον, στο νέο τοπίο που διαμορφώνεται με τη ρύθμιση Κουτρουμάνη το ΣΕΠΕ δεν θα έχει εποπτική αρμοδιότητα επί των επιχειρησιακών συμβάσεων. Εως τώρα οι επιχειρήσεις που είχαν κάνει ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις, περίπου 12 τον αριθμό, υποχρεούνταν να στείλουν αιτιολογική έκθεση και να έχουν τη σύμφωνη γνώμη του σωματείου. Για την τεκμηρίωση του αιτήματος υπήρχαν δύο βασικά προαπαιτούμενα, για την εργοδοσία, η ζημιογόνος χρήση παρελθόντων ετών και η διατήρηση των θέσεων εργασίας. Το ΣΕΠΕ πλέον θα ενημερώνεται για το περιεχόμενο των επιχειρησιακών συμβάσεων χωρίς να έχει αρμοδιότητα γνωμοδότησης.
Το αιτιολογικό που προβάλλεται από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας είναι ότι οι ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις, ως νέος θεσμός, δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα από την τρόικα και οι πιέσεις που ασκούνται είναι ασφυκτικές. Ο διάλογος σε τεχνικό επίπεδο έχει ολοκληρωθεί. Το κλιμάκιο της τρόικας έθεσε ως στόχο την κάλυψη 100.000 εργαζομένων με ειδικές επιχειρησιακές συμβάσεις ενώ τα στοιχεία του υπουργείου δείχνουν ότι καλύπτονται μόλις 3.000 εργαζόμενοι. Κατά την τρόικα η επέκταση των νέων επιχειρησιακών συμβάσεων θα περιορίσει το εύρος των ατομικών συμβάσεων και τα φαινόμενα αδήλωτης εργασίας. Ως προς το πολιτικό σκέλος, της διατήρησης ή μη της ΕΓΣΣΕ, η τύχη της θα κριθεί στη νέα συνάντηση του Γ. Κουτρουμάνη με τους επικεφαλής της τρόικας, αύριο ή μεθαύριο
