Toυ Tyler Durden
"Είναι σαν κάποιοι να παίζουν με τα νεύρα μας. Mόλις αρχίζουμε να νιώθουμε μια κάποια ανακούφιση στη σκέψη ότι τα χειρότερα πέρασαν - 5 ολόκληρα χρόνια κρατάει αυτή η κρίση… δεν είναι λίγο - μας λένε ότι έχει και δεύτερο ημίχρονο. Και απ' ό,τι φαίνεται, με όλες αυτές τις μαζικές αναλήψεις από τράπεζες, σύντομα θα δούμε το 2ο ημίχρονο του "μεγάλου κραχ" του '29-'30 να παίζεται στην Ευρώπη".
Αυτά δήλωσε ο Νiall Ferguson, ο γνωστός καθηγητής οικονομικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, συγγραφέας και οικονομικός αναλυτής, σε προχθεσινή συνέντευξή του στο κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο του Καναδά, CBC.
Η κύρια πηγή ανησυχίας του Ferguson πηγάζει από την διαπίστωση ότι το φαινόμενο των μαζικών αναλήψεων από τράπεζες σε Ισπανία, Ιταλία και Ελλάδα είναι πολύ πιθανό να ξεφύγει από τον έλεγχο ακόμα και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ο Ferguson υπενθυμίζει την σταθεροποίηση που επεχείρησαν οι ΗΠΑ από το 1930 έως το 1931, την οποία διαδέχθηκε ακόμη βαθύτερη ύφεση, αμέσως μετά την χρεοκοπία της τράπεζας Credit-Anstalt, γεγονός που πυροδότησε διαδοχικές χρεοκοπίες τραπεζών, ώσπου τελικά ο κόσμος οδηγήθηκε σε χρεοκοπίες κρατών το 1932, λόγω της κρίσης του δημόσιου χρέους.
Σύμφωνα με τον Ferguson, o κύριος λόγος για τον οποίο θα πρέπει κανείς να ανησυχεί για μια έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη είναι η πιθανότητα μαζικών αναλήψεων από τις τράπεζες.
"Καθώς αυξάνεται ο φόβος για μια πιθανή έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, μειώνεται η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα και σε άλλες μεσογειακές χώρες εκτός Ελλάδας. Ήμουν πριν από λίγες μέρες στην Ισπανία και είναι τρομερό. Δεν συζητάει ο κόσμος για τίποτε άλλο εκτός από το αν θα πρέπει να εξακολουθήσει να διατηρεί τις καταθέσεις του σε ισπανικές τράπεζες ή αν θα πρέπει να βάλει τα χρήματά του σε γερμανικές τράπεζες. Την προηγούμενη εβδομάδα είχαμε την πρώτη μεγάλη φωτιά, με την χρεοκοπία της Bankia και υπάρχει ο φόβος μήπως επεκταθεί το φαινόμενο και σε άλλες τράπεζες ή σε άλλες χώρες. Βλέπε Ιταλία και μετά Γαλλία. Αν αυτό συμβεί, τότε θα βρεθούμε μπροστά σε μια μεγάλη τραπεζική κρίση στην Ευρώπη".
Αυτό είναι και το μόνο σκεπτικό που δικαιολογεί τις όποιες ανησυχίες για μια πιθανή έξοδο της Ελλάδας από την ευρωζώνη, σύμφωνα με τον καθηγητή.
"Η Ελλάδα είναι μια μικρή οικονομία. Δεν είναι τέτοιου μεγέθους ώστε να επηρεάσει αρνητικά την παγκόσμια ανάπτυξη. Ωστόσο, το μήνυμα που περνάει και η πιθανότητα "επιδημίας" σε άλλες χώρες είναι τεράστιας σημασίας και δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε μια πανευρωπαϊκή τραπεζική κρίση, η οποία θα καταλήξει να επηρεάσει την ίδια τη Γερμανία, αλλά και τις ΗΠΑ και την Ασία μέσω των οδών του διεθνούς εμπορίου και των τραπεζικών συναλλαγών".
Ο Ferguson αναφέρθηκε ειδικά στους φόβους με τους οποίους βρίσκεται αντιμέτωπη άμεσα η Ευρώπη και έμμεσα οι ΗΠΑ και πρότεινε την αρκετά απλή λύση του χρηματοπιστωτικού φεντεραλισμού στα πλαίσια της ΕΕ, την οποία η γερμανική πολιτική, όπως ασκείται σήμερα, έχει δυστυχώς εγκαταλείψει.
Ο γνωστός οικονομολόγος θεωρεί ότι η σημερινή πολιτική της Γερμανίας, όσον αφορά τις δεσμεύσεις που έχουν τα κράτη μέλη της ΕΕ προς όλα τα άλλα, απέχει πάρα πολύ από εκείνη του Helmut Kohl. Ο Ferguson ανησυχεί έντονα για το πού θα οδηγήσει αυτή η πολιτική, επιρρίπτει ευθύνες στην καγκελάριο Μerkel και την θεωρεί υπεύθυνη για ό,τι θα συμβεί από δω και πέρα.
Ο γνωστός οικονομολόγος θεωρεί ότι η σημερινή πολιτική της Γερμανίας, όσον αφορά τις δεσμεύσεις που έχουν τα κράτη μέλη της ΕΕ προς όλα τα άλλα, απέχει πάρα πολύ από εκείνη του Helmut Kohl. Ο Ferguson ανησυχεί έντονα για το πού θα οδηγήσει αυτή η πολιτική, επιρρίπτει ευθύνες στην καγκελάριο Μerkel και την θεωρεί υπεύθυνη για ό,τι θα συμβεί από δω και πέρα.
"Το παρόν σύστημα, που προωθείται κυρίως από τη Γερμανία, οδηγεί στην καταστροφή. Διαφαίνεται άμεσα η ανάγκη να επιστρέψει η ΕΕ στην προηγούμενη οικονομική πολιτική της, σύμφωνα με την οποία η κάθε χώρα μέλος διατηρούσε την δική της εθνική χρηματοπιστωτική πολιτική".
"Η Γερμανία είναι ο κλειδοκράτορας της Ε.Ε. και στο Βερολίνο αυτή τη στιγμή δεν φαίνεται κανείς να έχει γνώσεις γύρω από τις οικονομικές αγορές".
Όταν ρωτήθηκε για το αν και κατά πόσο θα μπορούσε να επηρεάσει μια ευρωπαϊκή τραπεζική κρίση τις χώρες της Βόρειας Αμερικής, ο Ferguson υπογράμμισε:
"Η Ευρώπη αποτελεί, είτε το θέλει κανείς είτε όχι, μέρος του πεπρωμένου της Βόρειας Αμερικής ακριβώς επειδή τα χρηματοπιστωτικά συστήματα είναι τόσο συνδεδεμένα μεταξύ τους. Ας μην ξεχνάμε ότι ακόμα και η Federal Reserve υποτίμησε σε απίστευτο βαθμό τις δευτερογενείς επιπτώσεις της κατάρρευσης της Lehman Brothers".
Και κατέληξε:
"Είναι αυταπάτη, επομένως, να πιστεύει κανείς ότι οι παράπλευρες συνέπειες στις οποίες αναφέρομαι, και που δεν αποκλείεται να εκδηλωθούν σε λίγες εβδομάδες από σήμερα, δεν θα επηρεάσουν βαθιά τις προοπτικές βιώσιμης ανάκαμψης των ΗΠΑ και του Καναδά από την κρίση".