Ρεπορτάζ: Δημήτρης Τσιόρδας
(απο Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία)
«Εχετε δύο δρόμους: ο ένας είναι να προχωρήσετε στα μέτρα που έχουμε συμφωνήσει ώστε να εκσυγχρονιστεί η οικονομία σας. Ο δεύτερος είναι να κάνετε τελικά το ίδιο ύστερα από κάποια χρόνια, αλλά αφού προηγουμένως θα έχει περάσει...
η Ελλάδα μέσα από μια πολύ πιο δύσκολη περίοδο με βίαιη μείωση του βιοτικού επιπέδου και μεγάλη αύξηση της φτώχειας». Αυτή ήταν η τοποθέτηση του εκπροσώπου του ΔΝΤ, Π. Τόμσεν, στη διάρκεια συνάντησης σε υπουργείο. Το κλίμα στις συζητήσεις ελλήνων αξιωματούχων και εκπροσώπων της τρόικας είναι εντελώς διαφορετικό αυτή τη φορά. Κι αν το κλιμάκιο των χαμηλόβαθμων πιέζει για την εφαρμογή του μνημονίου, οι Τόμσεν, Μαζούχ και ο νεοφερμένος Μ. Μορς μιλούν περισσότερο πολιτικά κι επισημαίνουν τη δυσκολία της κατάστασης, φορτώνοντας στις ελληνικές αρχές το αδιέξοδο και κάνοντας υποδείξεις για το πώς πρέπει να κινηθούν τα κόμματα. Κι αυτό σε μια στιγμή που τα οικονομικά αδιέξοδα εντείνονται, η κυβέρνηση δείχνει ότι δεν μπορεί να σηκώσει το βάρος και τα κρούσματα βίας γίνονται καθημερινό φαινόμενο.
Αυτό που εκφράζουν ευθέως οι εκπρόσωποι της τρόικας, οι οποίοι έχουν μετατραπεί πλέον σε ύπατους πολιτικούς αρμοστές, και γίνεται σαφές και από τις δηλώσεις αξιωματούχων της Ε.Ε., είναι η ανάγκη οι βασικές πολιτικές δυνάμεις να συμπράξουν ώστε, όπως λένε, «να αποφευχθούν τα χειρότερα». Σε συνάντηση μάλιστα σε υπουργείο έγινε ευθέως λόγος για «μεγάλο συνασπισμό» (grand coalition, ήταν ο όρος που χρησιμοποιήθηκε) μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. Η ανάγκη για συνεννόηση των δύο μεγάλων κομμάτων τέθηκε ανοιχτά και από τον Ολι Ρεν, ενώ σύμφωνα με πληροφορίες υπάρχει μεγάλη πίεση στη Ν.Δ. για κάποιου είδους συνεννόηση με την κυβέρνηση. Παράγοντες της Ε.Ε. θεωρούν ότι πρέπει να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα το μοντέλο της Πορτογαλίας, όπου κυβέρνηση και αξιωματική αντιπολίτευση συμφώνησαν στους όρους του μνημονίου και στα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης. Πώς θα μπορούσε να γίνει αυτό στην Ελλάδα;
Η έκθεση της τρόικας, όπως όλα δείχνουν αυτή τη φορά δεν θα είναι θετική, όπως συνέβη μέχρι τώρα, γεγονός που θα δημιουργήσει μεγάλα προβλήματα. Αυτό δεν θέτει σε κίνδυνο την τωρινή δόση του δανείου, όμως δεν είναι καθόλου βέβαιο τι θα γίνει το Σεπτέμβρη. Η σύμπραξη δεν φαίνεται ότι θα μπορούσε να γίνει με το να ζητηθούν 180 ψήφοι για το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα, το οποίο ο Α. Σαμαράς έχει πει ότι δεν πρόκειται να ψηφίσει σε καμία περίπτωση. Η συζήτηση όμως θα μπει σε νέα βάση αν καταρτιστεί ένα νέο πρόγραμμα από την Ε.Ε. για τη χορήγηση επιπλέον χρημάτων για το 2012 με νέο μνημόνιο, το οποίο θα προβλέπει ανασχεδιασμό των μέτρων με επιμήκυνση του χρόνου εφαρμογής τους και κάλυψη των δανειακών αναγκών για το 2012 και το 2013. Συζητείται λοιπόν τότε να τεθεί ως προϋπόθεση ότι θα συμφωνήσουν σε αυτό τα μεγάλα κόμματα (όπως έγινε στην Πορτογαλία) και να ζητηθεί έγκριση με αυξημένη πλειοψηφία. Επίσης τα μέτρα θα συνοδεύονται από ενέχυρα στην κρατική περιουσία. Η συμφωνία των μεγάλων κομμάτων στα βασικά σημεία της πολιτικής που θα ακολουθηθεί θεωρείται από την τρόικα εκ των ων ουκ άνευ, αφού βλέπουν ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί καμιά απόφαση με την κοινωνία απέναντι, το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να διαφωνεί και τη μισή κυβέρνηση να διαχωρίζει τη θέση της.
Στην Ε.Ε. υπολογίζουν ότι όσο περνάει ο καιρός μειώνεται ο κίνδυνος συστημικού ρίσκου από το ελληνικό πρόβλημα, αφού το χρέος από τις τράπεζες μεταφέρεται στις χώρες, οι οποίες δεν θα πτωχεύσουν αν χάσουν μερικά δισ. από την Ελλάδα, η Ιρλανδία αρχίζει να μπαίνει σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, στην Πορτογαλία τα μέτρα προχωρούν και στην Ισπανία ο κίνδυνος έχει μειωθεί. Το κλίμα που καλλιεργείται είναι ότι «η Ελλάδα είναι μια ειδική περίπτωση». Σ' αυτό το πλαίσιο το δημοσίευμα του «Spiegel» περί επιστροφής στη δραχμή δεν είναι εντελώς στον αέρα, αλλά απηχεί συζητήσεις που γίνονται στο εσωτερικό της Γερμανίας, ενώ πληροφορίες αναφέρουν ότι το ζήτημα τέθηκε και από έλληνα αξιωματούχο υπό τη μορφή απειλής, η οποία φυσικά δεν έπιασε...
Στην Ε.Ε. φαίνεται να συμφωνούν ότι η οποιαδήποτε συζήτηση για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν έχει νόημα αν δεν μειωθούν τα ελλείμματα. «Αν δεν γίνει αυτό, είτε επιμήκυνση γίνει είτε κούρεμα δεν θα έχουν αποτέλεσμα, αφού πάλι η Ελλάδα θα έχει πρόβλημα χρηματοδότησης» τονίζει οικονομικός παράγοντας. «Οι Γερμανοί φοβούνται ότι θα μας έχουν διαρκώς με το χέρι απλωμένο για βοήθεια, κι αυτό τους δημιουργεί τεράστια εσωτερικά προβλήματα» σημειώνει κυβερνητικός παράγοντας.
Υπό αυτές τις συνθήκες η πίεση για κάποιου είδους πολιτική συνεννόηση θα ενταθεί, είτε με τη μορφή συμφωνίας σε κάποια μετρα είτε ακόμη και για κυβέρνηση συνεργασίας πριν ή μετά από εκλογές. Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα όχι απλώς οι οικονομικές αλλά ούτε και οι πολιτικές εξελίξεις υπαγορεύονται από τις διαθέσεις των κομμάτων και τους χειρισμούς της κυβέρνησης. Η τρόικα έχει πλέον και εδώ τον πρώτο λόγο.
