Η τάξη που επήλθε στο ευρωπαϊκό χάος πριν από μια εβδομάδα, δεν κράτησε για πολύ. Αντικαταστάθηκε από το ελληνικό χάος, το οποίο πυροδότησε η ακατανόητη απόφαση του Γ. Παπανδρέου να εξαγγείλει δημοψήφισμα.
Αντί να ξεκινήσει την εφαρμογή της σκληρής, από πλευράς κοινωνικών συνεπειών, συμφωνίας των Βρυξελλών, ο κος Παπανδρέου προσπαθεί να αναπαραστήσει την ένδοξη «έξοδο του Μεσολογγίου», που σημάδεψε την επανάσταση του 1821.
Η ανακοίνωσή του μεταβιβάζει στους Έλληνες πολίτες την πολιτική ευθύνη για διλήμματα του τύπου «δραχμή ή ευρώ», «ευρωζώνη ή περιθωριοποίηση», και «φτώχεια ή πείνα».
Με άλλα λόγια, πρόκειται για μια προσπάθεια του Παπανδρέου να αποφύγει τις αρνητικές επιπτώσεις για το Πασόκ, και να ελαχιστοποιήσει την κριτική έναντι των μελών της κυβέρνησής του, εξασφαλίζοντας παράλληλα μια ψήφο εμπιστοσύνης, πείθοντας του βουλευτές του, ότι η ευθύνη δεν είναι πλέον δική τους.
Η ευθύνη τώρα είναι της κοινωνίας. Και πιο θα είναι το αποτέλεσμα; Βραχυκύκλωμα της κυβέρνησης, ατέλειωτες πολιτικές συζητήσεις στα ΜΜΕ, παντελής θεσμική παράλυση, και μια τεράστια αναστάτωση στην υπόλοιπη Ευρώπη, η οποία θα θέσει το λογικό ερώτημα: Ισχύει ακόμη η συμφωνία των Βρυξελλών ή όχι;
Μεταξύ των διάφορων σχολίων, έχει ακουστεί και αυτό περί πολιτικής ανωριμότητας, οπισθοχώρησης, και στρατηγικής απόφασης για διακοπή της διακυβέρνησης.
Το δημοψήφισμα θα αποτελέσει ένα παγκόσμιο αξιοπερίεργο, όχι τόσο διότι δεν θα τεθεί κάποιο συγκεκριμένο ερώτημα, όσο διότι δεν φαίνεται να υπάρχει κάποιο πλαίσιο ή κάποια αναφορά, όσον αφορά στο περιεχόμενό του.
Ένα δημοψήφισμα μπορεί να εκτόνωνε την κατάσταση τον περασμένο Μάιο. Σήμερα δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια βόμβα Μολότοφ που θα εκραγεί στα χέρια της κυβέρνησης.
Μπορεί μάλιστα να θεωρηθεί και άκυρο, αν συμμετάσχει λιγότερο από το 40% του εκλογικού σώματος. Ακόμη όμως και αν το ποσοστό συμμετοχής είναι μεγαλύτερο, το αποτέλεσμα μπορεί να αγνοηθεί. Άλλωστε, οτιδήποτε εγκρίνεται με ποσοστό λιγότερο από το 55% του εκλογικού σώματος, δεν είναι δεσμευτικό αλλά απλά συμβουλευτικό.
Ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης Α. Σαμαράς συναντήθηκε με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και δήλωσε πως θα κάνει οτιδήποτε (θεσμικά) μπορεί για να σταματήσει αυτόν τον εκβιασμό, και να οδηγηθεί η χώρα σε εκλογές, που αποτελούν την μόνη λύση για ένα νομιμοποιημένο αποτέλεσμα.
Ο κος Παπανδρέου μπορεί να πάρει πίσω την απόφασή του, αλλά μάλλον δεν θα το κάνει, διότι έτσι θα εξαφανίζονταν ως πολιτικός αρχηγός. Εξάλλου, μάλλον πιστεύει πως θα μπορέσει να κερδίσει μια ψήφο εμπιστοσύνης, προφυλάγοντας τα νώτα του με ένα δημοψήφισμα, και επιταχύνοντας τις εξελίξεις.
Τα λάθη αυτής της κυβέρνησης, και οι ερασιτεχνισμοί της, έχουν νομιμοποιήσει την ρητορική της αριστεράς, δημιουργώντας ένα κλίμα κοινωνικής αναστάτωσης, αντίστοιχο με αυτό των γεγονότων του 1965.
Προφανώς πλησιάζουμε στο τέλος της ελληνικής μεταπολίτευσης, με την κυβέρνηση να ζει τις τελευταίες ημέρες της, αν όχι ώρες.
Όλα τώρα δείχνουν πως οι εκλογές αποτελούν τη μοναδική λύση που μπορεί να εγγυηθεί την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας, και τη εφαρμογή των συμφωνιών που υπογράφτηκαν.
Η υψηλού κινδύνου πολιτική μανούβρα του πρωθυπουργού, καταστρέφει την κυβέρνησή του, και το δημοψήφισμα αποτελεί την πολιτική αυτοκτονία του.
Μιχάλης Αγγελόπουλος (The European Movement) στο BBC
Απόδοση: S.A.
